Oswoić lęk
Po czym rozpoznać lęk?
Lęk może być przyczyną ogromnego wewnętrznego cierpienia. Może stanowić ogromną trudność w codziennym funkcjonowaniu. Zaburzenia lekowe charakteryzują się tym, że lęk jest przewlekły – może trwać miesiącami. Alarmujące powinno być odczuwanie nasilonego lęku przez większość dnia przez okres co najmniej 6 miesięcy oraz trzy z poniższych towarzyszących objawów:
• Trudność z wypoczynkiem – nieumiejętność wypoczywania,
• Łatwe męczenie się,
• Trudność z trzymaniem koncentracji i uwagi,
• Wysoka drażliwość,
• Zaburzenia snu, bezsenność.
Osoby cierpiące na zaburzenia lekowe – oprócz życia w ciągłym lęku – doświadczają także trudności w codziennym funkcjonowaniu, np. mają trudność z podejmowaniem decyzji w obawie przed popełnieniem błędu, nawet gdy podejmą decyzję cały czas dokonują jej analizy i rozważają na ile była słuszna. Nawet, gdy w ich życiu sprawy układają się dobrze, żyją w oczekiwaniu, że coś złego się stanie.
Stany lekowe doprowadzają także do ograniczenia kontaktów z innymi, rezygnacji z bycia aktywnym w wymiarze społecznym. W efekcie doprowadza to do wycofania społecznego, także zawodowego. Przeżywania siebie jako mało wartego – poczucie bycia gorszym, negatywnie ocenianym przez innych oraz poczucie trudności w zmianie tego stanu.
Co towarzyszy stanom lękowym?
Zaburzeniom lękowym zdarza się, że towarzyszą nawracające i niechciane myśli (obsesje) lub czynności o charakterze przymusowym (kompulsje) – w takich sytuacjach mowa o zaburzeniach obsesyjno – kompulsywnych.
Obsesje – jako powracające myśli, wyobrażenia czy impulsy – przenikają do świadomości, często są niespójne i trudne do pozbycia się ich. Często treść myśli obsesyjnych ma charakter seksualny, agresywny. Najczęściej pojawiające się myśli związane są z brudem i zarazkami, możliwością zachorowania lub zakażenia, obawą, że komuś zrobi się krzywdę lub że coś złego może się przydarzyć bliskim osobom.
Czynności kompulsywne to sztywne rytuały (np. mycie rąk, sprawdzanie) lub czynności umysłowe (np. liczenie) będące odpowiedzią na natrętne myśli i chroniące przed lękiem. W zaawansowanej formie znacznie utrudniają codzienne funkcjonowanie, a osoby cierpiące na nie mają tendencję do ukrywania objawów przed otoczeniem. W miarę rozwoju choroby może stać się trudne kontrolowanie natrętnych myśli i czynności, dochodzi wtedy do ich ujawnienia także w sytuacjach społecznych.
Możliwe źródła pomocy
Psychoterapia psychodynamiczna może przynieść ulgę w stanach lękowych. Praca terapeutyczna koncentruje się wokół sposobu przeżywania lęku, okoliczności towarzyszących pojawieniu się stanów lękowych. W miarę postępu pracy psychoterapeutycznej dochodzi także do stopniowego uświadamiania sobie źródeł lęku, co ma znaczenie w ulżeniu cierpieniu.