Zaburzenia psychosomatyczne – gdy ciało woła o pomoc
W języku potocznym istnieje wiele powiedzeń, które mogą wyrażać istotę tego, czym są zaburzenia psychosomatyczne, np:
– „coś mu leży na wątrobie”,
– „tak się przejął, że aż go serce rozbolało”,
– „omal nie dostał zawału”.
Przez pojęcie „zaburzeń psychosomatycznych” określa się dolegliwości lub choroby somatyczne spowodowane czynnikami psychologicznymi. Oznacza to, że dyskomfort fizyczny, ból czy choroba nie mają źródeł w fizjologii. Przyczyną złego stanu zdrowia takich osób są najczęściej tłumione emocje – zwłaszcza jeśli są przeżywane wielokrotnie (np. złość, lęk) – lub nieuświadomione konflikty intrapsychiczne.
Osoby cierpiące z powodu zaburzeń psychosomatycznych bardzo często przechodzą szereg specjalistycznych badań mających wyjaśnić ich stan zdrowia zanim trafią do psychologa lub psychoterapeuty.
Związek między ciałem a psychika zdaje się być w wielu sytuacjach dość jasny. Kiedy stresujemy się np. wystąpieniem publicznym lub egzaminem to pocą nam się dłonie, czujemy kołatanie serca i ucisk w mięśniach.
W przypadku zaburzeń psychosomatycznych ten związek nie jest już tak jasny. Zwykle osoby cierpiące z tego powodu nie dostrzegają związku miedzy swoją aktualną sytuacją życiową a stanem zdrowia. Związek ten pozostaje w ukryciu, emocje są rozgrywane w sferze nieświadomości.
Posługując się przykładem, osoba nosząca w sobie „głód miłości” (np. zaniedbana w okresie wczesnego dzieciństwa) może rekompensować sobie odczuwaną pustkę poprzez jedzenie. W takim przypadku napięcie psychiczne jest rozładowywane poprzez uczucie nasycenia po spożyciu pokarmu. Efektem takiego sposobu funkcjonowania i radzenia sobie może być otyłość. Na pierwszy rzut oka związek między soma a psyche może być niezauważalny, ale przy wnikliwej analizie staje się bardziej klarowny.
Niewyrażane emocje mogą powodować szereg innych dolegliwości fizycznych. Dolegliwości te możemy rozumieć jako swego rodzaju wołanie organizmu o pomoc: „popatrz, coś jest nie tak”, „zaopiekuj się mną”.
Jeżeli wcześniejsze badania lekarskie nie wskazują na istnienie przyczyn somatycznych dla odczuwanych dolegliwości ważne, aby tą sprawą zająć się dalej, aby dotrzeć do realnych źródeł złego samopoczucia.